پرزدهی فرش – خرید فرش جدید می‌تواند تجربه‌ای خوشایند باشد، اما وقتی فرش تازه خریداری شده شروع به پرز دادن می‌کند، لذت آن کاهش می‌یابد. نشستن بر روی فرش باید حس نرمی و راحتی را به ارمغان بیاورد، اما انبوهی از پرز ممکن است باعث نگرانی و ناراحتی شما شود. در برخی موارد، پرز دادن فرش به‌طور مداوم ادامه می‌یابد و این موضوع می‌تواند به آسیب‌های دائمی قالی منجر شود. این مشکل شما را به این فکر وا می‌دارد که علت این پرزدهی چیست و چگونه می‌توان آن را برطرف کرد. در این مقاله، به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت که آیا فرش‌های باکیفیت نیز پرز می‌دهند و چه عواملی می‌توانند باعث این مشکل شوند.
چرا فرش پرز می دهد؟
وقتی فرش جدیدی می‌خرید، فروشنده معمولاً می‌گوید که پرز دادن در روزهای اول طبیعی است. اما اگر بعد از چند ماه هنوز با این مشکل روبرو هستید، ممکن است کیفیت فرش مشکل‌ساز باشد. پرز دادن زیاد آزاردهنده است. این وضعیت نشان‌دهنده نقص‌هایی در فرآیند تولید فرش است. در ادامه، عواملی را بررسی می‌کنیم که باعث پرز دادن بیش از حد فرش می‌شوند:
کیفیت و جنس الیاف فرش
کیفیت و نوع الیاف یکی از عوامل اصلی پرز دادن فرش است. فرش‌های آکریلیک به خاطر کیفیت بالا و دوام مناسب، در میان فرش‌های ماشینی ایرانی بسیار محبوب‌اند. با این حال، پرز دادن یکی از معایب این نوع فرش‌ها به حساب می‌آید. معمولاً این مشکل در هفته‌های اول استفاده از فرش آکریلیک بروز می‌کند. اما اگر بعد از چند ماه هنوز با پرز دادن مواجه هستید، احتمالاً در تولید آن از الیاف بی‌کیفیت استفاده کرده‌اند. امروزه تولیدکنندگان برای ساخت نخ‌های آکریلیک جدید از فرآیند هیت ست بهره می‌برند. این فرآیند به کاهش پرزدهی کمک می‌کند و بیشتر فرش‌های موجود در بازار با این تکنولوژی ساخته می‌شوند.
دستگاه‌های ریسندگی فرش
در فرآیند تولید فرش‌های ماشینی، دستگاه‌های ریسندگی ویژه‌ای استفاده می‌شوند. در صورت عدم تنظیم صحیح دستگاه‌ها یا دقت ناکافی در مراحل تولید نخ، احتمال پرزدهی فرش بیشتر می‌شود. همچنین، دمای نامناسب در طول این فرآیند و عدم استفاده صحیح از تکنیک‌های آهار، می‌تواند کیفیت نهایی فرش را تحت تأثیر قرار دهد. برای کاهش پرزدهی، باید فرآیند هیت ست به درستی انجام شود. این فرآیند با استفاده از بخار و حرارت، بافت نخ‌ها را تثبیت می‌کند. اگر هیت ست به‌درستی انجام نشود، الیاف بدون آهار ممکن است باعث پرزدهی فرش شوند، اما این مشکل در دستگاه‌های مدرن عمدتاً حل شده است.
تراکم و تعداد شانه فرش
تعداد شانه و تراکم فرش نیز از عوامل مؤثر در پرز فرش هستند. رابطه بین تراکم و تعداد شانه فرش با میزان پرزدهی، به صورت معکوس است؛ یعنی هر چه تراکم و تعداد شانه فرش بیشتر باشد، میزان پرزدهی کمتر خواهد بود و بالعکس. به عنوان مثال، فرش‌های ۱۲۰۰ شانه معمولاً کمتر پرز می‌دهند نسبت به فرش‌های ۷۰۰ یا ۱۰۰۰ شانه. همچنین، فرش‌های ۷۰۰ شانه نسبت به فرش‌های ۵۰۰ شانه، پرزدهی کمتری دارند. البته کیفیت نخ و سایر عوامل نیز در این مسئله تأثیرگذار هستند.
عوامل ایجاد پرز روی فرش
عوامل مختلفی در فرایند تولید فرش می‌توانند بر میزان پرزدهی آن تأثیرگذار باشند. در ادامه این عوامل را برسی می کنیم:
استفاده مناسب از آب و روغن در مرحله ریسندگی الیاف
در مرحله ریسندگی الیاف فرش، استفاده صحیح از آب و روغن برای نرم کردن و تسهیل فرآیند تولید بسیار مهم است. آب و روغن به تنظیم کیفیت و خاصیت الیاف کمک کرده و از خشکی و شکنندگی آنها جلوگیری می‌کنند. استفاده ناکافی از این مواد باعث نازک شدن الیاف و پرزدهی فرش می‌شود.
توجه به تاب نخ‌های خاب فرش
یکی از عوامل کلیدی، تنظیم دقیق تاب نخ‌های خاب است. تاب مناسب نخ‌ها باعث می‌شود فرش یکنواخت و مقاوم بماند، در حالی که تاب نامناسب می‌تواند پرزدهی و کاهش دوام فرش را به دنبال داشته باشد.
مراحل پرداخت و تکمیل فرش
مراحل پرداخت و تکمیل فرش، شامل فرآیندهایی است که به فرش نهایی شکل و دوام می‌بخشد. این مراحل باید به دقت انجام شوند تا سطح فرش صاف و منظم باقی بماند. رعایت این مراحل، پرزدهی فرش را کاهش می دهد و کیفیت نهایی آن را افزایش می‌دهد.
تأثیر پاخوری و عوامل سایشی
پرزدهی فرش ماشینی به عواملی مانند طول الیاف، نوع و کیفیت نخ، تعداد شانه و تراکم فرش بستگی دارد. رعایت این موارد در تولید، پرزدهی را کاهش می‌دهد و دوام و زیبایی فرش را حفظ می‌کند.
بیشتر بخوانید : افزایش عمر فرش با ریشه دوزی
آیا فرش‌های خوب پرز می‌دهند؟
کیفیت و نوع فرش در پرزدهی نقش مهمی دارد. فرش‌های باکیفیت معمولاً کمتر پرز می‌دهند، اما این به ویژگی‌های هر فرش بستگی دارد.
پرزدهی فرش دستباف
فرش‌های دستبافت به خاطر استفاده از الیاف طبیعی مثل پشم، کرک و ابریشم پرز می‌دهند. این الیاف خاصیت پرزدهی دارند. به دلیل روش بافت سنتی و استفاده از مواد طبیعی، این فرش‌ها معمولاً در ابتدا پرز می‌دهند، اما با گذر زمان این پرزدهی به طور قابل‌توجهی کاهش می‌یابد. فرش‌های دستبافت به دلیل ساختار متراکم و بافت دقیق، معمولاً به تدریج کیفیت خود را حفظ کرده و میزان پرزدهی آنها کاهش می‌یابد. به علاوه، فرآیند تولید و بافت دستی این فرش‌ها معمولاً باعث می‌شود که الیاف به صورت طبیعی و بهینه تنظیم شوند، که به کاهش پرزدهی کمک می‌کند.
پرز دادن فرش ماشینی
فرش‌های ماشینی عمدتاً از الیاف مصنوعی یا ترکیبی از الیاف طبیعی و مصنوعی تولید می‌کنند. این فرش‌ها ممکن است در ابتدا پرز بدهند. پرزدهی بیشتر در فرش‌هایی رخ می‌دهد که از الیاف با کیفیت پایین استفاده کرده‌اند. اما بسیاری از فرش‌های ماشینی باکیفیت بالا، به دلیل استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته و روش‌های تولید مدرن مانند هیت ست، میزان پرزدهی کمتری دارند. این تکنیک‌ها به تثبیت الیاف و کاهش پرزدهی کمک می‌کنند. بنابراین، فرش‌های ماشینی با کیفیت بالا، معمولاً کمتر پرز می‌دهند و این مشکل در فرش‌های با الیاف بهتر و فرآیند تولید پیشرفته کمتر مشاهده می‌شود.
راهکارهای طلایی برای جلوگیری از پرزدهی فرش
برای کاهش پرزدهی فرش و حفظ زیبایی آن، می‌توانید از راهکارهای زیر بهره ببرید:
از بین بردن پرزدهی فرش با جارو
جاروهای دستی یا جاروبرقی با سرعت کم در جهت خاب فرش می‌توانند به جمع‌آوری پرزها کمک کنند. جارو را قبل از استفاده نمناک کنید تا جذب پرزها بیشتر شود. جارو کشی باید به مدت دو تا سه هفته ادامه یابد و در طول این مدت پنجره‌ها باز بمانند تا از مشکلات تنفسی جلوگیری شود.
استفاده از شانه‌های مخصوص فرش
شانه‌های فرش را در جهت خاب فرش بکشید تا پرزها به طور مؤثرتری از بین بروند.
استفاده از دستمال مرطوب
دستمال مرطوب و نمدار را در جهت خاب فرش بکشید تا پرزها را جمع‌آوری کنید.
فوم نگهدارنده فرش
فوم‌های مخصوص فرش با جذب فشار پا، میزان پا خوردگی و در نتیجه پرزدهی را کاهش می‌دهند و از پوسیدگی فرش جلوگیری می‌کنند.
استفاده از شامپوی فرش
شامپوی فرش را بلافاصله پس از خرید و بر اساس اصول استفاده کنید تا از پرزدهی جلوگیری شود.
چسب کاغذی
چسب کاغذی را روی فرش بزنید و سپس به آرامی جدا کنید تا پرزها به چسب بچسبند.
کیسه حمام
کیسه حمام خیس را در جهت خاب فرش بکشید و این کار را به دفعات تکرار کنید.
غلتک چسبنده
غلتک‌های چسبنده با ورقه‌های قابل تعویض، پرزها را از روی فرش جمع‌آوری می‌کنند. این غلتک‌ها را از بالا به پایین روی فرش بکشید.
خدمات قالیشویی
استفاده از خدمات قالیشویی معتبر برای نظافت و رفع پرزهای فرش توصیه می‌شود.
دستگاه‌های پرز گیری فرش
دستگاه‌های مخصوص پرزگیر نیز می‌توانند به کاهش پرزدهی کمک کنند.
نکات مهم در فرایند پرزگیری فرش
در پرزگیری فرش، از آب گرم استفاده نکنید.
برای فرش‌های تازه و نو، از مواد شوینده با آنزیم‌ها استفاده نکنید.
پیشنهاد : جاجیم دوزی فرش چیست و چرا انجام می شود؟
جمع‌بندی
پرزدهی فرش به عوامل مختلفیبستگی دارد. نوع الیاف، فرآیند تولید و کیفیت ساخت از دلایل پرز فرش می باشند. فرش‌های دستبافت معمولاً از مواد طبیعی تشکیل می شوند. این فرش‌ها در ابتدا پرز بیشتری دارند. اما با گذشت زمان، پرزدهی آنها کاهش می‌یابد. فرش‌های ماشینی معمولاً پرزدهی کمتری دارند. این فرش‌ها از الیاف باکیفیت و فناوری‌های پیشرفته تولید می‌شوند. جاروکشی منظم می‌تواند به کاهش پرزدهی کمک کند. همچنین، شانه‌زدن و استفاده از فوم و شامپوی مناسب نیز مؤثر می باشد.
سؤالات متداول
۱. آیا فرش‌های باکیفیت هم پرز می‌دهند؟
بله، حتی فرش‌های باکیفیت ممکن است در ابتدا پرز دهند، اما معمولاً به مرور زمان کاهش می‌یابد.
۲. چرا فرش‌های دستبافت بیشتر پرز می‌دهند؟
فرش‌های دستبافت به دلیل استفاده از الیاف طبیعی و بافت سنتی ممکن است در ابتدا پرز دهند، اما این پرزدهی به تدریج کاهش می‌یابد.
۳. چه روش‌هایی برای کاهش پرزدهی فرش مؤثر است؟
استفاده از جارو، شانه‌های مخصوص، دستمال مرطوب و فوم نگهدارنده، از جمله روش‌های مؤثر برای کاهش پرزدهی فرش هستند.
بیشتر بخوانید :
چرا فرش پس از شستشو زرد می شود و چطور می توان ان را رفع کرد؟
