تعمیر ریشه فرش موجب افزایش طول عمر آن می شود. ریشه ادامه چله یا تار فرش بوده و نقش بسزایی در تکمیل زیبایی حاشیه های فرش دارد. جنس ریشه اکثراً از الیاف پنبه رنگ نشده و گاهی از جنس پشم می باشد. رنگ سفید ریشه باعث چرک شدن سریع آن می گردد. جنس ریشه و روشهای غلط شستشو می تواند باعث آسیب دیدگی ریشه بصورت پوسیدگی و پارگی گردد.
روش های تعمیر ریشه فرش
تعمیر ریشه فرش به سه روش انجام می شود :
1- ریشه دوزی به روش بطلمه
این روش بیشتر در سر قالی هایی صورت می گیرد که ریز بافت با رج شمار بالا باشند، یا به سبب سفت بودن قالی سوزن در داخل فرش نرود.
برای جلوگیری از ترکیدگی در ریشه ها و از هم پاشیدن گره ها در هنگام حرکت سوزن و نخ چله مناسب با قالی، از این روش استفاده می شوند.
در ریشه دوزی به صورت بطلمه در قالی تخت از وسایل زیر استفاده می شود:
- تخته شیب دار (مثل تخته رسم البته با چوب محکمتر)
- سوزن متناسب با قالی
- نخ کمکی با بطلمه متناسب با رجشمار قالی
- چله مناسب چله خود قالی
- دمباریک
- درفش
- میخ
- چکش
2- ریشه دوزی به روش مغزی
قالی را مانند آماده کردن قالی در ریشه دوزی به روش بطلمه آماده می کنند. وسایل مورد نیاز عبارتند از:
- تخته شیب دار
- سوزن متناسب با قالی
- نخ مخصوص بقدر کافی از نخ قالی نازک تر
- دمباریک
- درفش
- میخ
- چکش
3- ریشه دوزی به روش متصل
در این نوع ریشه های قالی را از ته بریده و چله با رجشمار مناسب انتخاب نموده و متصل می نمایند . طریقه اتصال قالی بر روی کارگاه یا چهار چوب :
برای این کار قالی را از پشت بر روی کارگاه با میخ نصب و ریشه ها را بر روی میخ هایی که در بالای کارگاه نصب می کنند، قرار داده و محکم می سازند. به طوری که ریشه ها شل نباشند. سپس، چوبی را به عنوان چوب هاف بین چله زیر و رو قرار داده و بر مبنای اینکه گلیم بافی به صورت کرباسبافی یا فارسی باشد یا گلیم باف به صورت ترکی و یا یک پود کلفت و نازک باشد، آن را بافته و از کارگاه درآورده و سر آن را زنجیره می زنند. البته می توان همان گونه که ریشه ها به کارگاه متصل است زنجیره بافی کرد و بعد سر آن را دو گره زد. این فرآیند شاید به ظاهر ساده باشد اما مهارت و دقت زیادی لازم دارد اگر علم این کار را ندارید به هیچ عنوان به ریشه های فرش دست نزنید که باعث آسیب هر چه بیشتر به فرش و ریشه ی فرش می شوید .
